Trądzik to jedna z najczęściej towarzyszących nam dolegliwości skórnych. Pojawia się najczęściej w okresie dojrzewania tj. mniej więcej pomiędzy 12 i 18 rokiem życia, choć może utrzymywać się znacznie dłużej – spotkamy go i u osób po dwudziestce. Trądzik nie zawsze przybiera postać trądziku grudkowego. W zmianach skórnych mogą przeważać zaskórniki bądź krosty, ale trądzik grudkowy jest bez wątpienia najbardziej uciążliwy – grudki są bolesne, skóra wokół nich jest zaczerwieniona i zabronione jest ich wyciskanie. Dlaczego? Wyciskanie grudek nie tylko nie pomoże, nie tylko może zaognić stan zapalny, ale też grozi bliznami i znacznie poważniejszymi powikłaniami.
Trądzik grudkowy należałoby zdefiniować jako taki stan, w którym przeważają grudki, które najczęściej i tak występują łącznie z zaskórnikami i krostami.
Kto jest zagrożony trądzikiem grudkowym?
W ogromnej części przypadków trądzik przybiera łagodne postaci. Grudki i krosty pojawiają się sporadycznie i to jedynie na twarzy, w okolicach szczególnie podatnych na gromadzenie się łoju pod skórą (tzw. strefa T). Na ostre postaci trądziku, w tym trądzik grudkowy, narażeni są głównie mężczyźni (chłopcy), u dziewcząt przebieg trądziku bywa znacznie łagodniejszy.
Trądzik nie jest niestety dolegliwością zarezerwowaną dla osób w okresie dojrzewania. Pojawia się również u osób dorosłych, w wieku dorosłym zagrożone są głównie panie.
Skąd bierze się trądzik grudkowy?
Trądzik młodzieńczy, w tym trądzik grudkowy, pojawia się w efekcie powstania stanów zapalnych powstających w gruczołach łojowych. Gruczoły te znajdują się w skórze i w normalnym trybie produkują łój, który jest specyficzną powłoką ochronną dla skóry i włosów. Praca gruczołów starowana jest hormonami. W okresie dojrzewania w organizmie dochodzi do ogromnej rewolucji hormonalnej, a to wpływa na pracę gruczołów łojowych, które dotychczas zachowywały się normalnie, a w efekcie dojrzewania zaczynają produkować znacznie więcej sebum (łoju).
Jednocześnie dochodzi do kolejnego zjawiska – kanaliki gruczołów, przez które łój odprowadzany jest na zewnątrz zwężają się – to również proces zależny od hormonów i łój zostaje zaczopowany w skórze. Substancja ta jest doskonałą pożywką dla bakterii trądzikowych, w efekcie organizm zaczyna się bronić i pojawia się stan zapalny i charakterystyczne grudki (trądzik grudkowy) – czyli bolesne zgrubienia na skórze, bez ujścia dla tworzącej się ropy. Z czasem grudki mogą przekształcić się w krosty – w których można zaobserwować ujścia torbieli ropnych.
Rodzaje trądziku
Medycyna klasyfikuje trądzik pod kątem pojawiających się wykwitów (zmian) skórnych oraz pod kątem rozległości tych zmian. Niestety nie tylko twarz jest zagrożona trądzikiem, w tym trądzikiem grudkowym.
Trądzik zaskórnikowy (acne comedonica) jest najłagodniejszą postacią trądziku. Zmiany skórne przejawiają się rozszerzonymi porami z widocznymi białymi (żółtawymi) bądź czarnymi (brązowymi) kropkami. Zaskórniki białe są zamknięte (otorbielone), zaskórniki czarne – otwarte.
Trądzik grudkowy (acne papulosa) – w nim dominują grudki czyli zgrubienia na skórze, bolesne, widoczne stany zapalne. Z czasem grudki mogą zmienić się w krosty (choć nie muszą).
Trądzik krostkowy (acne pustulosa) – przeważają w nim krosty czyli niejako ‘otwarte’ grudki – z widocznym ropnym, otorbielonym rdzeniem.
Bardzo ciężką postacią trądziku jest trądzik ropowiczy (acne phlemonosa) – tutaj pojawiają się nie tylko grudki, a wręcz guzy, cysty, torbiele, a nawet przetoki. Po tym trądziku pozostają trwałe uszkodzenia skóry – blizny. Najczęściej odmiana ta pojawia się u mężczyzn, a jeśli się już pojawi obejmuje nie tylko twarz, ale i ramiona, plecy, pachwiny a nawet pośladki.
To kilka z postaci trądziku. Trądzik grudkowy występuje praktycznie w każdej z nich, w przypadku trądziku zaskórnikowego grudki pojawiają się sporadycznie, w trądziku ropowiczym bądź skupionym (acne conglobata) grudki właściwie zlewają się z pozostałymi zmianami, przybierają postać guzów i de facto trudno je wyodrębnić z całości zmian skórnych.
Jak walczyć z trądzikiem?
Podstawą w leczeniu każdej postaci trądziku, również trądziku grudkowego, jest odpowiednia pielęgnacja skóry. Twarz trzeba dokładnie oczyszczać, stosować środki antybakteryjne i przeciwzapalne. Zwykła woda, mleczko lub tonik zdecydowanie nie wystarczą, konieczne jest sięgnięcie po specjalne, profesjonalne kosmetyki, aczkolwiek w wielu przypadkach to też nie wystarczy.
Ciężkie postaci trądziku zdecydowanie wymagają leczenia sensu stricto: leczenia miejscowego, a nawet ogólnoustrojowego.
